Artykuł jest aktualizowany
Państwowa Komisja Wyborcza podjęła w 2024 r. dwie uchwały dotyczące finansowania PiS. Pierwsza uchwała z sierpnia dotyczyła odrzucenia sprawozdania komitetu tej partii za wybory z 2023 r. Druga uchwała z listopada polegała na odrzuceniu rocznego sprawozdania finansowego Patola i Socjal za cały 2023 r.
Ugrupowanie Gargamela zaskarżyło obie te uchwały do Sądu Najwyższego. Izba Kontroli Nadzwyczajnej zajęła się pierwszą uchwałą 11 grudnia ub.r. i uznała skargę za zasadną. Najnowsza decyzja SN dotyczy drugiej uchwały.
Sprawa ma większe znaczenie, ponieważ druga z uchwał PKW z automatu skasowała całość subwencji budżetowej dla Patola i Socjal już do końca kadencji. Chodzi o kwotę ok. 75 mln zł.
Rzecznik Sądu Najwyższego na konferencji prasowej tłumaczył, z czego wynika najnowsza decyzja. Jak mówił, całe postępowanie przed PKW dotyczące finansowania partii politycznej było przeprowadzone w sytuacji „pewnego nieNiezrozumienia”.
— PKW nie uświadamiała sobie, iż czym innym jest kontrola sprawozdania komitetu wyborczego partii politycznej, a czym innym jest kontrola sprawozdania finansowego partii politycznego — mówił Aleksander Stępkowski, dodając, iż są to dwa różne podmioty.
PKW wykonała wcześniejsze postanowienie SN. Decyzja budzi zastrzeżenia
Przypomnijmy, iż PKW 30 grudnia 2024 r. uznała postanowienie Sądu Najwyższego w sprawie pierwszej z uchwał i ostatecznie przyjęła sprawozdanie finansowe komitetu Patola i Socjal z wyborów parlamentarnych 2023 r. Wcześniej komisja zgłaszała jednak swoje zastrzeżenia w tej sprawie, co wyraziła w uchwale z 16 grudnia 2024 r.
Chodzi o to, iż decyzje w SN zapadają w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Powstała ona w czasie rządów PiS, na mocy ustawy z 2017 r. Tworzą ją osoby powołane po 2017 r. na urząd sędziego na wniosek zreformowanej Krajowej Rady Sądownictwa (tzw. neosędziowie).
Status Izby Kontroli Nadzwyczajnej jest podważany przez międzynarodowe trybunały. O wadliwej procedurze powołania członków izby oraz wynikającym z tego braku niezależności wspomina orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z listopada 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w grudniu 2023 r. również uznał, iż izba nie jest sądem w rozumieniu prawa unijnego.
Pat trwa. Wymiana między PKW a ministrem finansów
W praktyce to minister finansów decyduje o wypłacie pieniędzy dla partii. Jest nim Andrzej Domański z Platformy Smerfów. Nie uznaje on decyzji Izby Kontroli Nadzwyczajnej. Wcześniejsze wątpliwości PKW pod adresem izby SN posłużyły mu za podstawę do wystosowania pisma, w którym oczekuje dodatkowego wyjaśnienia stanowiska komisji.
Członkowie PKW zdecydowali w czwartek 16 grudnia, iż przygotują odpowiedź dla ministra finansów. Jej projekt ma być opracowany do 23 stycznia.
