Zielona energia kontra natura. Konflikt o farmy solarne na Cyprze

Plany budowy ogromnego parku solarnego w dystrykcie Nikozji oraz kilku mniejszych instalacji w okolicach Fyti w Pafos wywołały poważne spory. Rząd mówi o odnawialnych źródłach energii, mieszkańcy i ekolodzy – o zagrożeniu dla przyrody, kultury i życia codziennego.

180 megawatów w sercu przyrody?

Rządowy projekt zakłada budowę gigantycznej farmy słonecznej o mocy 180 MW w rejonie Lythrodontas, Kataliontas i Mathiatis – na gruntach państwowych lub zarządzanych przez państwo. Instalacja miałaby także zdolność magazynowania do 40 MW energii.

Jednak analiza oddziaływania na środowisko – według relacji mediów – przerodziła się w chaos. Poszczególne departamenty zmieniają zdanie lub wchodzą ze sobą w spór. Departamenty rolnictwa i leśnictwa zgadzają się na projekt tylko pod warunkiem jego przeprojektowania i ograniczenia szkód środowiskowych.

Game and Fauna Service pozostaje jednak nieugięte: obszar ten ma ogromne znaczenie ekologiczne. Żyją tam zagrożone wyginięciem ptaki drapieżne, m.in. orzeł Bonelliego i błotniak stepowy, a także liczne gatunki endemiczne, jak muchołówka cypryjska.

Organizacje ekologiczne – w tym Terra Cypria i BirdLife Cyprus – podkreślają, iż planowana farma narusza chronione strefy: obszary Natura 2000, strefy ochrony wód, tereny archeologiczne, strome zbocza i rzadkie siedliska. Projekt budzi ich jednoznaczny sprzeciw.

Fyti mówi „nie” inwestycjom bez konsultacji

W drugiej części wyspy – w gminie Fyti w Pafos – mieszkańcy również walczą z projektami solarnymi. Jak twierdzą, nie byli informowani o planach budowy od 5 do 7 farm fotowoltaicznych, z których część ma powstać zaledwie 100–180 metrów od domów.

Według mieszkańców decyzje zapadły za ich plecami – bez konsultacji ze społecznością. Zarzuty kierują m.in. wobec sołtysa Kyriakosa Sotiriou i lokalnej rady. Szczególnie kontrowersyjna jest planowana 8-kilometrowa linia przesyłowa, która ma przebiegać przez tereny rolnicze aż do stacji w Polemi.

Fyti to tradycyjna cypryjska wioska o ośmiowiekowej historii i unikalnym krajobrazie – znana m.in. z tradycyjnego tkactwa wpisanego na listę dziedzictwa UNESCO. Mieszkańcy podkreślają, iż przyroda, architektura i walory krajobrazowe przyciągają odwiedzających i pomagają ożywić wieś.

Ich zdaniem planowane farmy zniszczą cały wysiłek, który przez lata wkładali w odbudowę i promocję rodzinnej miejscowości. W liście do ministrów zapowiadają, iż podejmą wszelkie możliwe kroki, by powstrzymać inwestycję.

FAQ

Gdzie ma powstać największa farma słoneczna?
Na terenach w pobliżu Lythrodontas, Kataliontas i Mathiatis – to obszar o wysokiej wartości przyrodniczej, częściowo objęty ochroną.

Dlaczego mieszkańcy Fyti protestują?
Zarzucają władzom brak konsultacji i obawiają się zniszczenia krajobrazu oraz lokalnej tożsamości wsi.

Czy na Cyprze rozwój OZE może kolidować z ochroną środowiska?
Tak – wiele projektów solarnych trafia na tereny cenne przyrodniczo, a brak koordynacji między instytucjami prowadzi do konfliktów.