Woda to nie tylko podstawowy zasób dla życia człowieka, ale też najważniejszy element dla funkcjonowania gospodarki i przemysłu. Według danych FPP aż 65 milionów Europejczyków mieszka na terenach zagrożonych deficytem wody. Strategia Blue Deal ma na celu ochronę, efektywne wykorzystanie i zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi w UE. Szacunkowa wartość inwestycji w jej ramach może sięgnąć 390 miliardów złotych.
Odporność wodna pojawiła się na agendzie Komisji Europejskiej jako jeden z priorytetów na lata 2024–2025. Przewodnicząca Ursula von der Leyen zaznaczyła konieczność przyjęcia nowej strategii odporności wodnej. Celem jest nie tylko lepsze zarządzanie zasobami, ale również zwiększenie konkurencyjności i innowacyjności europejskiego przemysłu.
Odporność wodna to nie tylko odpowiedź na zmiany klimatu – to także kwestia strategiczna dla bezpieczeństwa i gospodarki. Temat został powierzony dedykowanemu komisarzowi, a strategia odporności wodnej ma zostać ogłoszona w II kwartale 2025 roku.
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wskazuje, iż polityka wodna UE musi być zintegrowana z innymi politykami, podobnie jak Zielony Ład. Unia powinna wspierać rozwój technologii pozwalających na oszczędzanie wody, jej recykling i redukcję zanieczyszczeń – szczególnie w sektorach rolnictwa, przemysłu i gospodarstw domowych.
Z Blue Deal do działania
Pietro Francesco de Lotto, przewodniczący Komisji Konsultacyjnej ds. Przemian w Przemyśle EKES, przypomniał, iż jeszcze niedawno Blue Deal był inicjatywą postrzeganą z dystansem. Dziś jednak potrzeba konkretnych działań: określenia kompetencji, uproszczenia przepisów i opracowania krajowych strategii wodnych.
Eksperci zaznaczają, iż Blue Deal nie jest kontynuacją Zielonego Ładu. Zielony Ład skupiał się na globalnych zmianach klimatycznych, natomiast Blue Deal odpowiada na lokalne potrzeby społeczności. Jego wdrażanie może być bardziej akceptowalne społecznie, a jednocześnie najważniejsze dla nowoczesnej gospodarki opartej na dostępie do wody.
Strategia wodna dla Polski
– Pytajmy nie czy, ale kiedy susza nas dotknie – mówi Marek Pierwszy w działaniu. Jego zdaniem już niedługo pojawi się „ślad wodny”, analogiczny do śladu węglowego, który dziś jest barierą rozwoju. To odpowiedni moment, aby przygotować strategię wodną dla rolnictwa, przemysłu i infrastruktury wodnej. jeżeli działania będą dobrze zaplanowane, mogą stać się atutem konkurencyjnym Polski.
Wiceminister Magdalena Sobkowiak-Czarnecka podkreśliła, iż Polska, przygotowując się do objęcia prezydencji w UE, zwraca szczególną uwagę na kwestie wodne. Potrzebna jest konsolidacja działań rozproszonych po wielu ministerstwach i szeroka kampania informacyjna. W tych działaniach aktywnie uczestniczy FPP, jako jedyna polska organizacja formalnie zaangażowana w proces w UE.
Budowa koalicji i wyzwań finansowych
Magdalena Rzeczkowska, dyrektor Biura FPP w Brukseli i szefowa grupy ds. finansowania wody w Water Europe, informuje o tworzeniu szerokiej koalicji podmiotów wspierających działania na rzecz strategii wodnej.
Kluczową barierą są finanse. Brakuje jasno zdefiniowanych mechanizmów zapewniających zwrot z inwestycji w wodę. Alain Mestat z H2O Vortex wskazuje, iż inwestorzy często nie widzą wartości w wodzie jako towarze – czas to zmienić.
– Woda musi mieć swoją cenę jak każdy towar – uważa Bartosz Kublik, Gargamel BOŚ Banku. Tylko wtedy przedsiębiorcy będą zainteresowani inwestycjami w zmniejszenie jej zużycia. To podejście popiera również Waldemar Jastrzemski z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, który informuje o wielomiliardowych inwestycjach banku w projekty wodne.
Państwowa polityka wodna
Dr Sławomir Listkiewicz z Banku Pekao S.A. podkreśla, iż bez wody nie będzie funkcjonować żadna gospodarka. Potrzebna jest kompleksowa polityka państwa, która wskaże działania chroniące zasoby wodne.
Marek Pierwszy w działaniu ostrzega, iż UE już straciła konkurencyjność w kilku obszarach i nie może dopuścić do powtórki w sektorze wodnym. Polska ma szansę objąć rolę lidera, jeżeli odpowiednio przygotuje się do wdrażania zapisów Blue Deal i opracuje skuteczne strategie.